Gdy lider staje się rodzicem. Co przywództwo mówi nam o wychowywaniu nastolatków?
Czy można uczyć się rodzicielstwa na sali konferencyjnej? Czy rozmowa z zespołem może nas czegoś nauczyć o rozmowie z dorastającym synem lub córką? Według Amy Jen Su, autorki opublikowanego na łamach „Harvard Business Review” artykułu, odpowiedź brzmi: zdecydowanie tak.
Lider, który nie umiał rozmawiać z własnym synem
Historia opisana w artykule zaczyna się od Todda – menedżera wyższego szczebla, który podczas spotkania coachingowego wydaje się rozproszony. Gdy jego coach pyta o powód, Todd przyznaje, że wciąż myśli o wczorajszym wieczorze – trudnej rozmowie z nastoletnim synem. Choć tak ceni wspólne chwile z nim, ich interakcje coraz częściej kończą się frustracją.
Co ciekawe, im więcej Todd mówił o tej rozmowie, tym bardziej przypominała ona… feedback, jaki zebrał od współpracowników w ramach swojego programu rozwoju przywództwa. Jako lider coraz bardziej doświadczonych ludzi, Todd miał nauczyć się zarządzać bez dominacji – i dokładnie to samo okazało się potrzebne w jego relacji z synem.
Według Jen Su, wychowywanie nastolatków bardzo przypomina zarządzanie dojrzałymi członkami zespołu. Obydwie te grupy – pracownicy i nastolatki – potrzebują przestrzeni, zaufania i uznania ich autonomii. Gdy Todd zaczął zadawać sobie pytanie: „Czego nauczyłem się jako lider, co mógłbym przenieść do domu?”, zaczęła się jego transformacja jako ojca.
1. Zresetuj swoją rolę – zostań trenerem, nie dyrektorem
Według autorki, pierwszym krokiem jest zmiana sposobu, w jaki postrzegamy swoją rolę jako rodzica. Tak jak lider rozwijający swojego następcę, tak rodzic dorastającego dziecka powinien stać się mentorem – kimś, kto ułatwia rozwój i odpuszcza potrzebę kontrolowania wszystkiego.
Todd zaczął od nazwania zmiany, jaka zaszła między nim a synem. Porozmawiali, które obowiązki i decyzje syn mógłby podejmować samodzielnie – np. samodzielne poruszanie się po mieście czy pierwsza praca. Dzięki temu wzrosło nie tylko poczucie sprawczości syna, ale też jego wiara we własne możliwości.
2. Przedefiniuj granice – więcej autonomii, ale z mądrą asekuracją
W firmie często mówi się o „empowerment” – wzmacnianiu decyzyjności pracowników. Według Jen Su, podobnie powinniśmy podchodzić do nastolatków. Ale uwaga: więcej wolności nie oznacza porzucenia odpowiedzialności. Lider i rodzic powinni być obecni – nie po to, by sterować, ale by bezpiecznie poszerzać granice.
Todd nauczył się, że nie wystarczy „odpuścić” – trzeba to robić świadomie. Razem z synem ustalili jasne zasady, np. dotyczące godziny powrotu do domu czy korzystania z auta. Syn mógł więcej decydować, ale wciąż w ramach określonych wartości i zasad.
3. Zmieniaj rozmowę – słuchaj aktywnie i pytaj, by zrozumieć
Zmiana stylu komunikacji była kluczowa. Todd – zamiast mówić, oceniać czy „uczyć” – zaczął zadawać pytania i aktywnie słuchać. Jego syn poczuł, że jest widziany, słyszany i rozumiany. To zmieniło dynamikę relacji.
Autorka radzi, by rodzic – podobnie jak dobry coach – pytał: „Jak myślisz, dlaczego to się stało?”, „Co byś zrobił inaczej?” lub „Jakie masz inne pomysły?”. Dzięki temu nastolatek rozwija swoją refleksyjność i samodzielność – kompetencje przydatne nie tylko w domu, ale i w dorosłym życiu.
4. Nie „wlatuj z pytaniami” – ustalcie wspólny rytuał rozmowy
Todd zauważył, że rozmowy z synem często kończyły się źle, bo za każdym razem, gdy wreszcie mieli chwilę razem, zasypywał go pytaniami o szkołę, plany na przyszłość, obowiązki. Dla jego syna to było jak niespodziewany nalot.
Zamiast tego ustalili wspólny rytm: jeden zaplanowany czas w tygodniu tylko dla nich. Stworzyli też wspólny dokument online, gdzie mogli zapisywać tematy do rozmowy. To zmniejszyło napięcie i pokazało szacunek do przestrzeni drugiej osoby.
Koło zamachowe sensu – gdy praca i rodzina zaczynają się wspierać
Na koniec, według Jen Su, najważniejsze jest to, co wydarzyło się pomiędzy – między domem a pracą, między rolą lidera a rolą ojca. Todd zaczął dostrzegać, że nie musi dzielić tych światów. Że kompetencje rozwijane w jednym obszarze mogą służyć drugiemu. A gdy oba się wzajemnie wspierają, tworzy się coś więcej – pełniejsze życie.
Autorką tekstu „How Your Leadership Style Can Inform Your Parenting” jest Amy Jen Su, współzałożycielka firmy Mariswood Group, specjalizującej się w coachingu i rozwoju przywództwa. Od ponad 20 lat wspiera liderów – od prezesów po wschodzące talenty – w osiąganiu zawodowej skuteczności i autentycznego przywództwa. Jest autorką książki The Leader You Want to Be oraz współautorką Own the Room.