Nasze opracowanie artykułu Erin Lazarus „How Your Greatest Strength Can Become Your Greatest Weakness”, pochodzącego z bloga Hogan Assesments.
Każdy z nas choć raz w życiu usłyszał pytanie: „Jaka jest Twoja największa wada?”. Niełatwo na nie odpowiedzieć. Szczególnie gdy słyszymy je na rozmowie o pracę.
Wielu z nas odpowiada więc na nie przewrotnie: „Jestem zbyt zaangażowany w pracę” lub „Za mocno skupiam się na detalach”. Wyolbrzymiamy mocną stronę i nazywamy ją naszą wadą.
Jak zauważa Erin Lazarus z Hogan Assessments, takie odpowiedzi często są bliższe prawdy, niż nam się wydaje. Ponieważ atuty, które początkowo pomagają nam odnosić sukcesy, mogą – w trudnej sytuacji i przy braku samoświadomości – zamienić się w cechy sabotujące naszą karierę.
Czym są wykolejacze (derailers)?
To właśnie wykolejaczami (derailers) E. Lazarus nazywa atuty, które w sytuacjach trudnych, stresowych, mogą przejąć kontrolę i dopuścić do głosu ciemną stronę naszej osobowości.
Przykładowo, osoba przyzwyczajona do niezależności (i odnosząca dzięki temu sukcesy na niższych szczeblach kariery), może sprawiać wrażenie trudno dostępnej i niewspierającej, gdy obejmie stanowisko menedżerskie. A osoba, która znana jest z sumienności, może w sytuacjach stresowych popadać w perfekcjonizm lub praktykować mikrozarządzanie.
Trzy kategorie wykolejaczy
Cechy osobowości powiązane z ciemną stroną osobowości dzielą się na 3 kategorie, które E. Lazarus opisuje tak, odnosząc się do tego, jak dana osoba reaguje, gdy przestaje się kontrolować:
- Unikanie. Osoby z tej grupy zwykle zwracają uwagę na oznaki krytyki, odrzucenia, zdrady lub wrogości. Kiedy czują zagrożenie, zachowują dystans lub odsuwają innych od siebie.
- Sprzeciw. Osoby z tej kategorii chcą być lubiane, podziwiane i szanowane. Zazwyczaj nie chcą przyznawać się do swoich błędów i nie potrafią wyciągać wniosków z doświadczeń. Zwykle radzą sobie z niepokojem, manipulując innymi lub kontrolując ich.
- Zbliżanie się. Osoby z tej grupy chcą zadowolić osoby sprawujące władzę. W sytuacji konfliktowej zazwyczaj stają po stronie osób znajdujących się u władzy, zamiast wspierać swoich podwładnych.
Największe konsekwencje wykolejaczy dla organizacji i lidera:
- trudności w budowaniu i utrzymaniu funkcjonalnych zespołów,
- dublowanie pracy,
- brak elastyczności w działaniu,
- paraliż analityczny zamiast działania,
- problemy w komunikacyjne,
- ignorowanie ważnych informacji zwrotnych na temat potrzeby zmian,
- rozbieżności między zadaniami a celami.
Jak ujarzmić wykolejacze
Zidentyfikowanie wykolejaczy i wyeliminowanie ich negatywnych konsekwencji może być trudne, ponieważ zazwyczaj pojawiają się w określonych okolicznościach. Wtedy, kiedy najmniej zwracamy na nie uwagę.
Kluczem do pozbycia się ich jest wysoki poziom samoświadomości lidera i regularne przyjmowanie przez niego feedbacku na temat tego, jak postrzegają go inni. Dzięki umiejętności rozpoznania momentu, w którym mocna strona przekracza punkt krytyczny i zamienia się w wykolejacz, lider jest w stanie go ujarzmić i odpowiednio zmodyfikować swoje zachowanie.
E.Lazarus proponuje taki plan działania:
- Zidentyfikowanie zachowań z ciemnej strony osobowości za pomocą precyzyjnych narzędzi psychometrycznych, na przykład oceny 360 stopni czy testów osobowości Hogana.
- Przedstawienie zebranych danych liderowi i umieszczenie ich w kontekście jego roli, celów i aspiracji.
- Ułożenie spersonalizowanego planu rozwoju ukierunkowanego na konkretne cele behawioralne (we współpracy z profesjonalistą – np. coachem).
Kilka słów na koniec
Jak trafnie zauważa Erin Lazarus: „To, co doprowadziło Cię w to miejsce, nie zaprowadzi Cię dalej”.
Innymi słowy, lider, który chce osiągnąć więcej, musi nauczyć się świadomie balansować między jasnymi a ciemnymi stronami własnej osobowości oraz skutecznie kontrolować i rozumieć swoje wykolejacze, zanim staną się przeszkodami na dalszej drodze.
Tutaj przeczytasz artykuł, który stał się inspiracją do tego tekstu.