Iteracja: Cykl Doświadczenia Gestalt

„Podobnie jak w metodologii Agile, terapia Gestalt opisuje procesy w formie cyklu. Każda osoba przechodzi go, gdy angażuje się w zaspokajanie jakiejś potrzeby.

Ludzie mogą doświadczać satysfakcjonowania swoich potrzeb poprzez kontakt z otoczeniem. W terapii Gestalt, ja nie jest postrzegane jako statyczna struktura, lecz jako proces w ciągłym rozwoju, który kształtowany jest przez sposób, w jaki jednostka wchodzi w kontakt z otoczeniem.

Istnieje moment, w którym pojawia się wiele różnych wrażeń wewnątrz nas. Wówczas stają się one pobudzeniem, a ostatecznie przybierają formę (gestalt), np. głodu, pragnienia itp.

Ja (self) musi następnie aktywować energię i działania. Na początku pojawia się jedynie pobudzenie. Potem pojawia się wybór – lub odrzucenie – szansy zaspokojenia tej potrzeby. Wówczas jednostka angażuje całe ciało i umysł, by kreatywnie zaspokoić tę potrzebę.

W trzecim etapie percepcja, działanie i uczucia są ze sobą zharmonizowane: jednostka znajduje satysfakcję w tym, co robi. W końcu pobudzenie zanika, a następuje relaksacja. Doświadczenie kończy się, a zdrowa jednostka może je zintegrować i rozwijać się.

Ten proces zazwyczaj przebiega w cyklu, który nazywamy cyklem doświadczenia, który teoretycznie może być zakończony w zdrowy, niezakłócony sposób, jeśli nie zostanie przerwany.

Został opracowany przez Josepha Zinkera około 1977 roku, wsparty głównymi definicjami, które zaprezentował Fritz Perls.

Cykl ten może stanowić podstawową mapę dla sposobu, w jaki ktoś staje się świadomy potrzeby, mobilizuje się, by ją zaspokoić, i osiąga satysfakcję:

Kluczowe etapy cyklu to:

1. Doznanie
2. Świadomość
3. Mobilizacja
4. Działanie
5. Kontakt
6. Wycofanie 

Przerwanie cyklu

Przerywanie może zakłócać każdy etap cyklu. Przerwanie kontaktu to proces powtarzający się, strategia, której nauczyliśmy się unikać bólu. Poniżej przedstawiono najczęstsze mechanizmy przerywania, które identyfikuje terapia Gestalt:

• Między odpoczynkiem a doznaniem – represja uczuć.
• Między doznaniem a świadomością – projekcja naszych części na innych.
• Między świadomością a mobilizacją – introjekcja zewnętrznych przekonań.
• Między mobilizacją a działaniem – retrofleksja, czyli skierowanie energii przeciwko sobie.
• Między działaniem a kontaktem – defleksja, czyli ruch w stronę utraty zainteresowań.
• Między kontaktem a wycofaniem – konfluencja, czyli pozostawanie w kontakcie z doświadczeniem.

To tylko krótki opis. W kolejnych artykułach omówię te mechanizmy w sposób bardziej szczegółowy.

Grupowy Cykl Doświadczenia

W 1980 roku Zinker kontynuował rozwój cyklu doświadczenia, stosując go do grup i rozwoju grupowego. Podobnie jak cykl jednostkowy, stworzył grupowy cykl świadomości – pobudzenia – kontaktu.

Grupa może nauczyć się obserwować swój proces oraz sposób, w jaki cykl doświadczenia był w niej przerywany. Po uświadomieniu sobie tych przerwań, przepływ grupy przez różne cykle staje się bardziej „płynny”.

Łącząc cykl jednostkowy z cyklem grupowym, członkowie grupy oraz lider/facylitator mają narzędzia do śledzenia doświadczeń zarówno na poziomie jednostki, jak i grupy. Indywidualnie oraz jako grupa, uczestnicy „uczą się pracować ze sobą i pomagać sobie nawzajem, nie polegając na liderze grupy”.

Rozszerzając cykl doświadczenia z poziomu jednostki na grupę, ujawnia się, że istnieją dwa równoczesne i odrębne poziomy zachowań: specyficzna dynamika grupy, którą definiują cechy i właściwości jej uczestników oraz dynamika na poziomie grupy, która zależy od tego, jak grupa angażuje się jako całość.

Rozszerzenie Cyklu Doświadczenia na Organizacje

Cykl doświadczenia jednostki i grupy był rozszerzany w ramach programów rozwoju organizacji przez co najmniej ostatnie 30 lat. Rozszerzono tę teorię w taki sposób, że cykl doświadczenia można zastosować do wszelkich form organizacji.

Podobnie jak jednostka lub grupa przechodzi przez swoje etapy, organizacja ma podobny cykl doświadczenia na poziomie organizacyjnym:

1. Doznanie staje się skanowaniem – cykl jednostkowy zaczyna się od doznania, cykl grupowy i organizacyjny zaczynają od skanowania siebie i otoczenia, by znaleźć potrzeby i zidentyfikować kluczowe kwestie.
2. Świadomość staje się koncepcjonalizacją – Świadomość rozwija się przez konceptualizowanie tego, co zostało zeskanowane, w obraz lub rzeczywistość, która ewoluuje we wspólny obraz.
3. Mobilizacja staje się zaangażowaniem energii – Jeśli wyłoni się przekonujący obraz, grupa lub organizacja mobilizuje energię poprzez zaangażowanie zasobów do tego obrazu, omawiając potencjalne kierunki, ustalając poziom zaangażowania, rozwijając programy pilotażowe, określając tematy, które będą śledzone, i podejmując działania.
4. Działanie staje się ruchem – Działanie pojawia się, gdy ruch w stronę przekonującego obrazu zostaje zainicjowany przez plany i dyrektywy zmian.
5. Kontakt staje się zmianą granic – Kontakt staje się zmianą na granicy między organizacją a otoczeniem poprzez wdrożenie zaplanowanych działań, wprowadzając zmianę poprzez wpływ na grupę lub organizację i otoczenie.
6. Wycofanie staje się oceną – Zakończenie i wycofanie następuje w wyniku oceny tego, co się wydarzyło oraz spełnienia lub stworzenia przekonującego obrazu. Grupa lub organizacja wraca do etapu skanowania.

Przykład zastosowania Cyklu Doświadczenia w Agile

Zaproponowałem krótką koncepcję, jak etapy cyklu mogą pasować do Scrum, gdzie Sprint stanowi cały proces, a Sprint Goal to potrzeba. Jest to dość szeroka analogia, stworzona, aby pokazać, jak cykl może być zidentyfikowany z całym procesem iteracyjnym w tym przypadku. Można to również zauważyć podczas każdej ceremonii Scrum, co stanowi bardziej szczegółowe zastosowanie tego cyklu:

Doznanie (Skanowanie)
Sprinty są sercem Scrum, gdzie pomysły są przekształcane w wartość. Nowy Sprint zaczyna się zaraz po zakończeniu poprzedniego Sprintu.

Świadomość (Koncepcjonalizacja) W Scrum odpowiada temu Sprint Planning.
Sprint Planning inicjuje Sprint, ustalając prace do wykonania w trakcie Sprintu. Powstały plan jest efektem współpracy całego Zespołu Scrumowego.

Mobilizacja/Działanie (Zaangażowanie energii) Daily Scrum sprawdza postęp w kierunku Sprint Goal i dostosowuje Sprint Backlog, zmieniając plany pracy na przyszłość.

Kontakt (Zmiana granic) Refinement Backlogu Produktu to proces rozkładania i doprecyzowania elementów Backlogu Produktu na mniejsze, bardziej precyzyjne elementy.

Rozwiązanie/Zamknięcie (Ocena) Sprint Retrospective planuje sposoby na poprawę jakości i efektywności.

Wycofanie (Aprecjacja) Sprint Review ocenia wynik Sprintu i ustala przyszłe adaptacje. Zespół Scrum przedstawia rezultaty swojej pracy interesariuszom i omawia postęp w kierunku osiągnięcia celu.

 

Oryginał tekstu znajdziesz tutaj.