Toksyczne Trio: Trzy oblicza toksycznego szefa
Dr Laura Hambley to uznana ekspertka w dziedzinie psychologii kariery i pracy, psycholog organizacyjna oraz założycielka Canada Career Counselling, z ponad 25-letnim doświadczeniem we wspieraniu ludzi i organizacji w rozwoju zawodowym. Dzieli się obserwacjami i wynikami badań, prezentując trzy najczęściej spotykane typy toksycznych szefów:
„Zawsze wiem, że poruszam ważny temat, gdy widzę, jak bardzo rezonuje on z ludźmi – tak właśnie jest w przypadku toksycznych szefów. To drugi z wielu artykułów, które zamierzam poświęcić temu zagadnieniu, ponieważ wciąż zbieram dane na temat zachowań i wpływu toksycznego przywództwa.
Zajęłam się tym tematem w swojej pracy badawczej, pisarskiej i wystąpieniach publicznych, ponieważ przez 25 lat doświadczenia w psychologii pracy i kariery zawodowej miałam okazję obserwować – a także osobiście doświadczać – toksycznych szefów. To doświadczenie podziela również wielu naszych klientów w Canada Career Counselling, którzy potrzebowali wsparcia w radzeniu sobie z trudnymi, obciążającymi relacjami zawodowymi.
Zbyt wiele osób ma za sobą pracę pod skrzydłami toksycznego przełożonego. Według raportu Frontline Leader Project opracowanego przez DDI, aż 57% pracowników odeszło z pracy przynajmniej raz z powodu złego szefa.
Częścią moich badań jest identyfikacja różnych typów toksycznych przełożonych – w tym artykule przedstawię trzy z nich. Warto zaznaczyć, że toksyczny szef może łączyć cechy kilku typów, a przedstawiona tu lista nie jest kompletna. Mam jednak nadzieję, że te opisy będą dla Was pomocne i znajdziecie w nich odniesienie do własnych doświadczeń.
Wielki Dzielący (Great Divider)
Ten typ szefa żyje z siania niezgody w zespole. Jest mistrzem w skłócaniu ludzi i tworzeniu atmosfery lęku oraz braku psychicznego bezpieczeństwa. Jeżeli jesteś menedżerem, Wielki Dzielący może próbować podważać Twoją pozycję w oczach Twoich podwładnych. Oddzieli Cię od kolegów i koleżanek z pracy, tworząc silosy i toksyczną rywalizację.
Wielki Dzielący doskonale manipuluje relacjami, doprowadzając do głębokiej nieufności między członkami zespołu. W ten sposób skutecznie uniemożliwia ludziom zjednoczenie się przeciwko niemu – brzmi jak dyktator? Bo właśnie tak działa.
Chętnie wybiera sobie „ulubieńców”, tworząc wyraźne podziały: grupa „swoich” i grupa „tych innych”. Faworyzowani to często osoby podobne do niego lub jego znajomi. Awans i premie przyznaje według własnych upodobań – nagradza tych, którzy mu przytakują i nie kwestionują jego decyzji. Ci, którzy trafiają do „grupy wykluczonych”, tracą dostęp do zasobów, możliwości rozwoju i wsparcia. Jeśli spróbujesz go skrytykować lub zakwestionować jego działania – licz się z konsekwencjami. Może to poważnie wpłynąć na Twoją karierę, a nawet na samo zatrudnienie.
Nieetyczny Korrupter (Unethical Corrupter)
Ten typ szefa nie zna granic, jeśli chodzi o brak uczciwości. Jego decyzje i działania są po prostu nieetyczne – może chodzić o fałszywe raporty, manipulacje danymi, nieprawidłowości finansowe, przekłamywanie wyników ankiet czy też zawyżanie wynagrodzeń „swoich” ludzi. Wszystko to ma jeden cel – korzyść osobistą lub zawodową.
Nieetyczny Korrupter potrafi łamać zasady podczas procesów rekrutacyjnych – zadaje nielegalne pytania, odrzuca kandydatów z powodów sprzecznych z prawem, i nie widzi w tym nic złego. Czuje się ponad prawem. Jeśli chce Cię zwolnić, raczej nie zastosuje obowiązujących procedur – wykorzysta każdą lukę, by osiągnąć swój cel. Czasem może zmusić Cię do podpisania umowy o zachowaniu poufności (NDA) bez dania Ci szansy na skonsultowanie jej z prawnikiem.
Niegodny zaufania manipulator (Dishonest Manipulator)
To szef, który działa w cieniu kłamstw i gierek. Tworzy atmosferę braku zaufania zarówno w zespole, jak i między współpracownikami. Umie grać na dwa fronty, a kłamstwo to dla niego codzienne narzędzie. Potrafi tak zręcznie manipulować, że jego nieprawda wydaje się prawdziwa.
Kłamie, by osiągnąć swoje cele, dobrze wypaść w oczach przełożonych, chronić swoich ludzi, albo po prostu wyjść na bohatera. Doskonale zna się na korporacyjnej grze pozorów i polityce biurowej.
Nie znosi, gdy ktoś demaskuje jego kłamstwa – szybko znajdzie sposób, by przerzucić winę na Ciebie. Zaufanie? Nie licz na to – nie dotrzyma tajemnicy, obgada Cię za plecami i nie zawaha się zrobić tego samego, co właśnie zrobił komuś innemu.
By osiągnąć swój cel, będzie miły, czarujący i uroczy – kiedy mu to pasuje. Ale to tylko maska. Nie mówi tego, co naprawdę myśli – mówi to, co chcesz usłyszeć. Jednym mówi jedno, drugim coś zupełnie innego – i każdemu równie przekonująco. Co więcej, jego słowa często nie mają pokrycia w czynach.
Jeśli miałeś do czynienia z takim szefem, wiesz, jak głębokie może być poczucie zdrady i zaskoczenia, gdy odkryjesz prawdę.
Podsumowanie
Mam nadzieję, że ten artykuł pomoże Ci lepiej rozpoznać typ toksycznego szefa, z którym być może masz do czynienia – i zrozumieć, z jakimi zachowaniami oraz ryzykiem wiąże się taka relacja zawodowa. Pamiętaj, że nie jesteś sam – istnieją sposoby i wsparcie, które mogą pomóc Ci poradzić sobie z tą trudną sytuacją.
Zachęcam też do odwiedzenia mojego podcastu, gdzie znajdziesz najnowsze odcinki na temat toksycznego przywództwa, a także inspirujące rozmowy o dobrych liderach i zdrowych organizacjach.”
Opracowanie na podstawie artykułu ze strony autorki Dr Laura, którego oryginał znajdziesz tutaj.