Teoria Chaosu – model mentalny do wykorzystania w dynamicznym otoczeniu

Aster Papazyan łączy dwa światy, w których działa od lat: skutecznego zarządzania i sukcesów sportowych, wspierając zespoły oraz pojedyncze osoby, aby osiągnęły najwyższą wydajność i zyskały więcej szczęścia w życiu. Jest współwłaścicielem Proud Group i mentorem obiecujących liderów na zycielidera.pl. Polecamy Wam śledzenie jego aktywności online, przed Wami jeden z jego tekstów:

Sytuacja gospodarcza ma bezpośredni wpływ na wyniki firm. Niestety, nawet jeśli jesteśmy przygotowani pod kątem prognoz dotyczących kierunku, w którym zmierza gospodarka, istnieje duże ryzyko, że sytuacja rynkowa nas zaskoczy. Po prostu istnieje zbyt wiele zmiennych. Jest wiele sposobów radzenia sobie z tym wyzwaniem, a ja wykorzystam model mentalny „Teoria Chaosu” (Chaos Theory), aby zobrazować to wyzwanie i podpowiedzieć, jak działać w takim środowisku.

Na początek oddalmy się od biznesu. To piękno modeli mentalnych – działają w różnych obszarach. Wyobraźmy sobie cząstki gazu w zamkniętej przestrzeni. Uwięzione cząstki gazu są chaotyczne w sensie, że położenie poszczególnych cząsteczek nigdy nie może być przewidziane z wyprzedzeniem, ale także nigdy nie staną się czymś niespodziewanym. To rozróżnienie jest ważne. Cytując Johna Gribbina z książki „Deep Simplicity” – Niektóre systemy są bardzo wrażliwe na swoje warunki początkowe, więc mała różnica w początkowym impulsie, który im dajemy, powoduje dużą różnicę w tym, gdzie się znajdują. Istnieje także sprzężenie zwrotne, dzięki czemu to, co robi system, wpływa na jego własne zachowanie.

Przykład:

Złożoność mieści się pomiędzy porządkiem (równowagą / stanem spoczynku) a chaosem (anarchią). Dlatego życie można postrzegać jako dziejące się na „krawędzi” chaosu. Zbyt duża równowaga nie zapewnia energii ani impulsu organizmom do ewolucji, a zbyt duży chaos nie daje życiu szansy na zdobycie przyczółka, w którym może przetrwać i się przystosować. Musi istnieć właściwa równowaga między porządkiem a chaosem, aby osiągnąć sukces.

Jak można to zastosować w życiu:

Model mentalny Teorii Chaosu dotyczy nie tylko organizmów i ewolucji, ale także naszego osobistego rozwoju. Unikając rutyny (zbyt stabilnego życia) i przesadnego chaosu (zbyt chaotycznego życia), możemy osiągnąć zrównoważony rozwój.

Przykład w biznesie:

Wyobraźmy sobie lidera biznesu odpowiedzialnego za prowadzenie dynamicznie rozwijającej się firmy technologicznej. Ten lider musi radzić sobie z niestabilnością i ciągłymi zmianami na rynku technologicznym. Warunki rynkowe, konkurencja i preferencje klientów ciągle się zmieniają, podobnie jak chaotyczne zachowanie cząsteczek gazu w zamkniętej przestrzeni.

Jak wykorzystać model mentalny Teorii Chaosu w tym przypadku:

1. Przywództwo adaptacyjne: Podobnie jak chaotyczne systemy są wrażliwe na warunki początkowe, liderzy biznesu muszą być wrażliwi na zmieniające się warunki swojej branży i powinni przyjąć postawę adaptacyjną, ciągle monitorując rynek, konkurencję i opinie klientów. Otwartość na opinie i szybka adaptacja strategii na podstawie zmieniających się warunków jest kluczowa.

2. Balansowanie stabilnością i innowacją: Podobnie jak równowaga między porządkiem a chaosem w życiu, liderzy biznesu powinni znaleźć równowagę między stabilnością a innowacją. Zbyt dużo stabilności (równowaga) może prowadzić do samozadowolenia i utraconych szans, podczas gdy zbyt dużo chaosu (ciągłe zmiany) może prowadzić do niestabilności i upadku firmy. Liderzy powinni tworzyć kulturę korporacyjną, która zachęca do innowacji, jednocześnie utrzymując stabilne podstawy. Polecam w tej materii książkę „Loonshots” autorstwa Safi Bahcall, w której opisuje między innymi jak można te sprzeczne dynamiki rozwijać w jednym organizmie firmowym.

3. Pętle sprzężenia zwrotnego: Tak jak w chaotycznych systemach sprzężenie zwrotne wpływa na ich zachowanie, liderzy powinni tworzyć pętle sprzężenia zwrotnego w swoich organizacjach. Regularny feedback od pracowników, klientów i innych interesariuszy może pomóc podejmować rozważne decyzje i dostosowywać strategie odpowiednio.

4. Przyjęcie niepewności: Teoria Chaosu uczy nas, że pewien poziom nieprzewidywalności jest inherentny w złożonych systemach. Liderzy biznesu powinni przyjąć niepewność i być gotowi na niespodziewane wyzwania. Zamiast próbować przewidzieć każdy wynik, powinni budować odporność i elastyczność w swoich strategiach. Zasady według których można to robić opisał Ken Blanchard pisząc o modelu zarządzania pod nazwą „Situational leadership”.

5. Nauka ze złożoności: Liderzy mogą uczyć się z zasad Teorii Chaosu, o których mówi Melanie Mitchell w książce „Complexity: A Guided Tour”. Ta książka dostarcza wglądów w to, jak działają złożone systemy i jak efektywnie nimi zarządzać.

Podsumowując, Teoria Chaosu przypomina nam, że świat biznesu często jest nieprzewidywalny i chaotyczny, podobnie jak zamknięta przestrzeń z cząstkami gazu. Aby być skutecznym, doświadczeni liderzy biznesu powinni zaakceptować tę nieprzewidywalność, szybko się dostosowywać, znaleźć równowagę między stabilnością a innowacją oraz tworzyć mechanizmy sprzężenia zwrotnego, aby pozostać responsywnymi na zmienne warunki. Pamiętajmy, że początkowy impuls ma kluczowe znaczenie, a w życiu firmy istnieje wiele okazji do stworzenia takich impulsów.

Istnieje wiele różnych modeli mentalnych. Jeśli zastanawiasz się, czy którekolwiek z Twoich biznesowych wyzwań mogłoby zostać rozwiązane poprzez wykorzystanie takiej perspektywy, serdecznie zachęcam do kontaktu. Chętnie umówię się z Tobą na bezpłatną konsultację.

W kontekście tych refleksji polecamy Wam też dwa teksty doktora hab. nauk społecznych Ryszarda Praszkiera: Nadporządek i Nadlogiczność.

Tekst pochodzi z profilu Linked In autora.